عیار طلا چیست؟ ۲۴ عیار و عیار ۷۵۰ یعنی چه؟

عیار طلا

طلایی که از معدن استخراج می‌شود بسیار نرم و حالت‌پذیر است. آن‌قدر نرم که می‌توان با ناخن روی آن خط انداخت. حتما در فیلم‌ها و کارتون‌های قدیمی دیده‌اید که سکه طلا را گاز می‌گرفتند تا جای دندان بر آنها باقی بماند و مطمئن شوند که طلای خالص است؛ این به خاطر انعطاف‌پذیری طلای ناب است که اشرفی‌های طلا در گذشته از آن ساخته می‌شد و عیارسنجی بر عهده دندان بود.
امروزه به دندان گرفتن سکه طلا به مدال‌آوران و قهرمانان ورزشی رسیده است و گاز زدن مدال، نماد قهرمانی شده گرچه مدال‌ها طلای کاملاً خالص نیست و مخلوطی است از طلا و نقره اما اگر مدال برنز هم باشد، باز ورزشکارانی که قهرمان می‌شوند آن را به دندان میگیرند.

طلای استخراج شده از معدن را به صورت «شِمش» در می‌آورند و به خاطر نرم و منعطف بودنش، گزینه مناسبی برای ساختن زیورآلات مثل النگو و انگشتر نیست چراکه با کوچکترین ضربه‌ای حالتش را از دست می‌دهد. به همین دلیل شمش‌های طلای خالص را هنگام ذوب، با فلزات دیگری مثل نقره، مس و برنج مخلوط می‌کنند و فلزی که به دست می‌آید درصدی طلا و درصدی فلزات دیگر است.
دقیقاً به همین خاطر است که رنگ طلای آبشده، همیشه زرد نیست و بعضی قسمت‌هایش ممکن است سیاه، مسی، سبز یا مایل به نقره‌ای باشد. این رنگ‌ها از فلزهایی می‌آید که همراه با طلای خالص، ذوب شده. اما در هر حال، طلاست و به اندازۀ عیارش ارزش دارد و رنگ آبشده تأثیری در قیمت و ارزشش ندارد.

عیار طلا به ما می‌گوید چه مقدارش طلا و چه مقدار، فلزات دیگر است.

طلای خالص را به چه عددی نمایش می‌دهند؟

نمایش عیار در بعضی کشورها برای طلای خالص، عدد «۲۴» است و هرچه از خلوص طلا کمتر شود، از این عدد هم کاسته می‌شود. طلای ۲۴ عیار یعنی طلای کاملا خالص. در ایران و بسیاری از کشورها نمایش عیار برای طلای خالص با عدد ۱۰۰۰ است. صد البته هیچگاه طلایی با این عیار نخواهید دید چون شمش‌ها با عیار 999.9 معامله می‌شوند و 0.01 درصد ناخالصی احتمالی در نظر می‌گیرند.

عکس از شمش‌های طلای خالص، هرکدام به وزن پانصد گرم که عیار 999.9 نیز روی آنها درج شده.

کارهای ساخته مثل النگو، سرویس و انگشتر، در کشور ایران اغلب با عیار ۷۵۰ هستند، همان‌هایی که در ویترین طلافروشی‌ها می‌بینید.
علاوه بر این، فاکتورهای طلافروشان و قیمت طلایی که با آن می‌فروشند، همگی بر مبنای عیار ۷۵۰ یا همان ۱۸ عیار است. به انگلیسی 18k می‌نویسند و حرف k مخفف karat به معنی عیار است.
در کشورهای عربی اما، ویترین طلافروش‌ها کارهای ساختۀ 21 عیار را در خود جای داده و عیاربالا یعنی 87۵ متداول است؛ برعکس در کشورهای اروپایی به عیار پایین‌تر رغبت بیشتری دارند.
در جدول زیر، بر مبنای هر دو معیار ۱۰۰۰ و ۲۴ همراه با درصد خلوص، عیارها چیده شده‌اند.

کلمه خط هم به عددهای عیار می‌گویند. مثلا 748 دو خط از 750 کمتر است. سکه‌های بهارآزادی چه به صورت تمام سکه و چه نیم‌سکه یا ربع‌سکه، همگی توسط بانک مرکزی و با عیار ۹۰۰ ضرب می‌شوند یعنی 100 خط کمتر از طلای خالص. به همین دلیل، مثل طلای کاملا خالص، نرم نیستند پس هوس نکنید که گاز بزنید چون فقط به دندان شما آسیب می‌زند ☺