طلای آب شده چیست؟

به قطعه طلایی که پس از ذوب، به دست می‌آید، طلای آب شده می‌گویند چون از آب کردن و ذوب طلاهای کهنه و دست‌دوم، حاصل می‌شود و «آب شده» است 😉

قطعه‌های آب شده، بین کارخانجات طلاسازی و طلافروشان جابه‌جا می‌شود و مواد مصرفی مورد نیاز این صنف است تا در ساخت زیورآلات طلا استفاده شود.
خانم‌ها طلای شکسته و کهنۀ خود را به طلافروشان می‌دهند و طلافروش‌ها پس از جمع شدن طلاهای متفرقه، آنها را ذوب می‌کنند تا به بازار یا کارخانه تحویل دهند. کارخانه طلاسازی هم برای رسیدنِ آن آبشده به عیار مطلوب، فلزات دیگر (مثلا نقره و مس) یا شمش خالص طلا را به آن می‌افزاید و دوباره ذوبش می‌کند و سپس در چرخۀ تولید قرار می‌گیرد و به زیورآلات تبدیل می‌شود.

کمترین وزن آبشده‌ای که بتوان خرید؟

البته اگر پیدا شود آبشده‌ای با حدود ۱۰ گرم کمترین وزن طلای آبشده است؛ به قیمت امروز حدود ۴ میلیون تومان. چرا می‌گویم اگر پیدا شود؟ چون آبشده قالب خاص و مشخصی که ندارد، قیچی هم می‌شود و به تکه‌هایی با وزن‌های متفاوت تبدیل می‌شود.

رنگ طلای آب شده

طلای استخراج شده از معدن یعنی طلای خالص بسیار نرم و منعطف است و به همین خاطر، گزینه مناسبی برای ساختن زیورآلات مثل النگو و انگشتر نیست چراکه با کوچکترین ضربه‌ای حالتش را از دست می‌دهد. چاره چیست؟ شمش‌های طلای خالص را همراه با فلزات دیگری مثل نقره، مس و برنج مخلوط و ذوب می‌کنند؛ فلزی که به دست می‌آید درصدی طلا و درصدی فلزات دیگر دارد.
دقیقاً به همین خاطر است که رنگ طلای آبشده، ممکن است زرد نباشد و بعضی قسمت‌هایش سیاه، مسی، سبز یا مایل به نقره‌ای باشد.

این رنگ‌ها از فلزهایی می‌آید که همراه با طلای خالص، ذوب شده. اما در هر حال، طلاست و به اندازۀ عیار آبشده قیمت دارد. رنگ آبشده تأثیری در قیمت و ارزشش ندارد و قیمت‌گذاری آبشده برحسب عیارش هست.

شمش

در عرف بازار، به آبشده‌های با عیار بالاتر از ۸۰۰، شمش می‌گویند. چنانچه با مفهوم عیار ناآشنا هستید، مقالۀ عیار چیست را مطالعه بفرمایید.
خرید شمش و طلای عیار بالا در اکثر اوقات، به صرفه نیست چون علاوه بر پول طلا، کارمزد دارد.
نمونه شمشی که در عکس می‌بینید به وزن ۱۰۰ گرم با عیار ۹۹۵ است.

تعیین عیار و انگ ری‌گیری

برای عیارسنجی، طلاساز یا طلافروش، قطعه کوچکی از آبشده را با قیچی دسته‌بلندی می‌بُرد و به «ری‌گیری» می‌دهد تا آزمایش‌هایی انجام دهد و عیار را اعلام کند.

ری‌گیری، این قطعۀ کوچک را در پاکتی می‌گذارد و رسیدش را به طلافروش یا طلاساز می‌دهد. همچنین شماره‌ رسیدی که روی پاکت ثبت شده را بر روی آبشده اَنگ می‌زند. علاوه بر شماره قبض، نام ری‌گیری نیز روی آبشده کوبیده می‌شود.

اَنگ آبشده یعنی اسم ری‌گیری و شماره پاکت که روی آبشده کوبیده‌اند

انگی که ری گیری‌های تهران می‌زنند ۶ رقمی است و برای رسیدن به جواب عیار می‌توان با ری‌گیری در تماس بود یا از تلفن گویای اتحادیه تهران، ۸۸۹۳۱۸۳۳ به جواب عیار رسید. انگ شهرستان، کمتر از شش رقم است و جواب را باید از خود ری‌گیری شهرستان گرفت یعنی سامانۀ متمرکزی برای جواب عیارش نیست.
در حالت عادی که شما برای خرید آبشده اقدام می‌کنید، خبری از پاکت ری‌گیری نیست و صرفاً با طلای آبشده و انگ روی آن سروکار خواهید داشت. چون آن پاکت، رسیدی موقت است که بتوان قطعه نیم گرمی طلا را از ری‌گیری پس گرفت.
نکته‌ای که گفتنش را ضروری می‌بینم: خرید و فروش طلای آبشده «بدون انگ» ممنوع است.