متفرقه به شرط ذوب، چگونه فاکتور می‌شود؟

طلای متفرقه به شرط ذوب

می‌دانید که طلای متفرقه، همان طلای ساخته‌شده‌ای است که شکسته یا استفاده‌شده و بانوان برای تعویض به مغازه تک‌فروشی می‌دهند. جعبه‌دارها و خرده‌فروشان طلا، متفرقه را با عیار ۷۴۰ می‌خرند و با همین عیار به بنکدار می‌دهند اما در این میان، تک‌فروشانی هستند که متفرقه را «به شرط ذوب» به بنکدار می‌پردازند تا خودشان متضرر نشوند. چراکه در اکثر مواقع، متفرقه‌ای که آب می‌شود عیارش بسیار بالاتر از ۷۴۰ می‌ایستد مثلا ۷۴۸ یا ۷۴۹ و اگر بنکدار با این شرط موافقت کند، فاکتوری که ثبت می‌شود محتاج فاکتوری دیگر است که بعد از ذوب متفرقه و مشخص شدن عیارش، ثبت خواهد شد. ثبت این دو فاکتور چالش خوبی برای شماست تا با محاسبه وزن ۷۵۰ بیشتر آشنا شوید. پیش‌فرض ما این است که حسابداری مغازه عمده‌فروشی و بنکداری طلا را انجام می‌دهید.

فاکتور کردن متفرقه به شرط ذوب

از مشتری‌مان آقای وحید خسروی متفرقه به شرط ذوب دریافت کرده‌ایم. متفرقه طبق روال و با عیار ۷۴۰ انجام می‌شود اما در شرح می‌نویسیم «به شرط ذوب». همیشه در سندی که ثبت می‌کنید تمام جزئیاتی که لازم است بنویسید. یادتان باشد «فاکتور باید با شما حرف بزند» و نباید محتاج توضیحی شفاهی باشد که در فاکتور نوشته نشده است؛ به حافظه خود یا دیگران به هیچ عنوان اعتماد نکنید و این مطلب که همه جزئیات باید نوشته شود را جدی بگیرید.
به عنوان مثال ۹۵۴/۳۶ گرم متفرقه به شرط ذوب دریافت کردیم. در ستون وزن، آنچه که متفرقه روی ترازو نشان می‌دهد ثبت کنید. وزن متفرقه ۹۵۴/۳۶ گرم است.

در ستون عیار، ۷۴۰ و در ستون وزن ۷۵۰ که ستون طلب و بدهی طلاست باید وزن تبدیل شده به عیار ۷۵۰ را بنویسیم. روش محاسبه به چه صورت است؟ مقاله «فرمول تبدیل عیار» را کاملا به این موضوع اختصاص دادیم:
(وزن x عیار) تقسیم بر ۷۵۰
پس ۹۵۴/۳۶ را ضرب در ۷۴۰ کنید که می‌شود ۷۰۶۲۲۶/۴ و سپس این عدد را بر ۷۵۰ تقسیم کنید.
۷۰۶۲۲۶/۴ ÷ ۷۵۰ = ۹۴۱/۶۳۵۲
وزن‌ها در فاکتور تا دو رقم بعد از ممیز نوشته می‌شوند. اگر بعد از ممیز عددی نداشتیم، دو تا صفر می‌نویسیم و اگر بیش از دو رقم داشتیم گرد می‌شود پس ۹۴۱/۶۳۵۲ را تا دو رقم بعد از ممیز رُند کنید و در ستون وزن ۷۵۰ بنویسید ۹۴۱/۶۴ (خوانده می‌شود نهصد و چهل و یک گرم؛ و ششصد و چهل سوت؛ چرا؟ نگاهی به «هر گرم چند سوت است؟ خواندن وزن در حسابداری طلا» بیاندازید)

ثبت فاکتور پس از آب‌کردن متفرقه به شرط ذوب

کارمان با این سند به پایان رسید. بعد از فاکتور دریافت متفرقه، ممکن است چندین سند دیگر ثبت شود، مثلا همین مشتری از ما جنس بگیرد یا اجرت را تسویه کند یا هر اتفاق دیگری که باید برایش فاکتور ثبت کنیم. وقتی که متفرقه را آب کردیم و عیارش مشخص شد، نیازمند ثبت فاکتوری دیگر است. داستان این متفرقه به شرط ذوب را باهم مرور کنیم:

• ایشان در فاکتورِ دریافت متفرقه، ۹۴۱/۶۴ گرم ۱۸ عیار، طلبکار شد
• وزن طلای آب شده‌ که از ذوب و آب‌کردن متفرقه به دستمان رسید، روی ترازو ۹۵۴/۰۸ گرم شد و اگر خاطرتان باشد وزن متفرقه روی ترازو و قبل از ذوب، عدد ۹۵۴/۳۶ بود؛ یعنی وزن کاهش یافته. اکثر اوقات، ذوب باعث کسری می‌شود؛ چون ناخالصی‌هایی که در طلا هست در مرحله ذوب کم می‌شود البته مهم عیار است نه وزن
• عیار طلای آب شده‌ای که به دست آمده ۷۴۹ است

حالا تصور کنید به جای دریافت متفرقه به شرط ذوب، همین طلای آب شده را دریافت کرده بودیم. حساب و کتاب ایشان چگونه می‌شد؟ وزنی که بابت دریافت آبشده طلبکار می‌شد ۹۵۲/۸۱ است:
(وزن x عیار) تقسیم بر ۷۵۰
۹۵۴/۰۸ × ۷۴۹ = ۷۱۴۶۰۵/۹۲
۷۱۴۶۰۵/۹۲ ÷ ۷۵۰ = ۹۵۲/۸۰۷۸۹۳۳۳۳۳۳۳۳ که تا دو رقم بعد از ممیز گرد می‌شود ۹۵۲/۸۱
دریافت متفرقه‌ای که نوشتیم و به شرط ذوب بود، وحید خسروی را ۹۴۱/۶۴ گرم بستانکار کرد و حالا پس از ذوب، مشخص شده که باید ۹۵۲/۸۱ بستانکار می‌شد یعنی ۱۱/۱۷ گرم بیشتر از آنچه فاکتور کردیم طلبکار است. اختلاف این دو عدد را باید سند بزنیم تا حساب ایشان اصلاح شود.

بدین ترتیب، آن تکفروش محترم با ریسک حساب‌شده توانست حدود ۱۱ گرم سود کند. نوش جان!
شما چه تجربه‌ای از طلای آب شده یا متفرقه دارید؟ آیا تاکنون در مغازه‌تان متفرقه به شرط ذوب داشته‌اید؟ مشتاقانه پذیرای نظرها و پرسش‌های شما در همین صفحه هستم.