در مقالۀ «ته حساب یعنی چی؟» گفتیم که در فاکتور بنکداری طلا، دو حساب جداگانه داریم یکی حساب طلا و دیگری حساب مبلغ؛ مشتری یا هر شخصی دیگر، باید هرکدام ازین دو حساب را جداگانه تسویه یا مطالبه کند، حساب طلا را جدا و حساب مبلغ را جدا.
حالا فرض کنید که مشتری به جای بدهی پول، بخواهد طلا بدهد مثلا وجه نقد همراهش نیست و در حساب بانکیاش هم بهاندازه کافی پول ندارد اما طلای آب شده همراهش است. «طلایی کردن» به سادگی یعنی اینکه به جای پول، طلا بگیریم. برخی در بازار به این کار هم «پولی کردن» میگویند؛ آنها هرگونه تبدیل حساب طلا به پول یا برعکس را پولی کردن مینامند.
در این سند، بدهی طلای آقای رضایی ۲۰۶/۷۲ گرم و بدهی ریالی ایشان ۳۵,۶۶۱,۲۵۰ ریال است.
پول کافی همراهشان نبود، یا به هر دلیلی دیگر پول نمیدهند و اعلام میکند که «اجرت را طلایی کنید» یعنی بدهی اجرت ریالی را تبدیل به طلا کنید. برای این کار مبلغ را تقسیم بر قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار کنید تا معادل طلایی آن مشخص شود.
* ردیف بعد، در ستون مبلغ ایشان را بستانکار کنید تا حساب ریالی ایشان صفر شود. در واقع ما پولی دریافت نکردهایم که ایشان بستانکار شود اما به جای این طلب، در ستون طلا بدهکار خواهد شد؛ چرا؟ چون «طلایی کردن» یعنی به جای پول، طلا گرفتن. ابتدا طلا را بدهکار میشود تا در ردیف یا ردیفهای بعدی دریافت کنیم.
* در ستون شرح بنویسید «خرید طلا» یا «خرید طلاییکردن». اما چرا خرید؟ چون میخواهیم طلا بگیریم پس میخریم و ایشان بابت این خرید، بدهکار میشود و در ردیفهای بعدی طلا را دریافت میکنیم.
* بعد از خرید طلایی، قیمت یک مثقال طلا یا همان مظنه را بنویسید.
حالا وقت تبدیل اجرت به طلاست. در ستون حساب طلا (ستون وزن ۷۵۰) ایشان را بدهکار کنید.
برای محاسبه طلا باید مبلغ را در قیمت یک گرم ۱۸ عیار تقسیم کنید. آنچه در اختیار شماست مظنه است که باید تبدیل شود. از مقالۀ «هر مثقال چند گرم است» دانستید که مظنه تقسیم بر ۴/۳۳۱۸۰۲ میشود تا قیمت یک گرم ۱۸ عیار به دست آید.
۴,۹۸۰,۰۰۰ ÷ ۴/۳۳۱۸۰۲ = ۱,۱۴۹,۶۳۷ قیمت طلای ۱۸ عیار
۳۵,۶۶۱,۲۵۰ ÷ ۱,۱۴۹,۶۳۷ = ۳۱/۰۱۹۵۷
وزنها در فاکتور تا دو رقم بعد از ممیز نوشته میشوند پس این وزن را گرد میکنیم: ۳۱/۰۲ و در ستون وزن ۷۵۰ بعد از «بد» می نویسیم.
پایانی موفقیت آمیز! حساب اجرت (ریالی) آقای رضایی تبدیل به طلا شد «اجرت، طلایی شد» حالا جمع سند، حساب ریالی صفر و حساب طلایی ۲۳۷/۷۴ بدهی ایشان است.