پیش ازین در مقاله «ته حساب یعنی چی؟» درباره مانده‌حساب طلایی صحبت کردیم؛ همچنین در مقاله «عیار طلا چیست؟» دانستیم که حساب طلا در فاکتور بنکداری بر مبنای عیار ۷۵۰ است. فاکتور زیر را ببینید:
فرمول محاسبه وزن تبدیلی در حسابداری طلا
طلای آبشده که از ایشان «دریافت» شده روی ترازو، وزن ۱۷۴.۶۹ گرم را نشان می‌دهد اما عیارش ۷۴۸ است. چون فاکتورهای حسابداری طلا در ایران با عیار ۷۵۰ هستند پس عین وزن ترازو را در حساب ایشان دریافت نمی‌کنیم و با وزن کمتری در ستون وزن۷۵۰ نوشتیم. چرا؟ چون ۲خط نسبت به ۷۵۰ عیار کمتری دارد.
فرمول تبدیل عیار چیست؟
با چه روشی وزن آبشده روی ترازو را به وزنی با عیار۷۵۰ تبدیل کنیم؟ این فرمول را حفظ کنید:
وزن ضرب در عیار؛ تقسیم بر ۷۵۰
با عدد و رقم مثال بالا بررسی کنیم؛
۱۷۴.۶۹ ضرب در ۷۴۸
تقسیم بر ۷۵۰
می‌شود ۱۷۴.۲۲۴۱۶ که با گردکردن عدد تا دو رقم بعد از ممیز نتیجه‌ای که می‌خواستیم به دست می‌آید: ۱۷۴.۲۲
پُرواضح است که همه این محاسبات توسط نرم افزار حسابداری طلا فروشی انجام می‌گیرد اما شخصی که پشت سیستم می‌نشیند باید مسلط باشد و بداند که چه اتفاقی پشت‌صحنه رخ داده و چگونه محاسبه انجام گرفته است.
حتماً می‌دانید که در فاکتورهای حسابداری طلا، وزن را تا دو رقم بعد از ممیز می‌نویسند. یعنی ۱۴۰ گرم را می‌نویسند: ۱۴۰٫۰۰ و اگر بعد از ممیز، بیش از دو رقم داشت آن را گرد (Round) می‌کنند.
مثالی دیگر:
روش محاسبه وزن ۷۵۰ در حسابداری طلافروشی
ردیف سوم فاکتور که دریافت متفرقه است و با عیار ۷۴۰؛ محاسبه وزن ۷۵۰ این ردیف با فرمول تبدیل عیار را ببینید:
۴۶.۳۶ ضرب در ۷۴۰
تقسیم بر ۷۵۰
این عدد به دست می‌آید: ۴۵.۷۴۱۸۶۶۶۶۶۶۶۶۶۷
که با گرد کردن تا دو رقم بعد از ممیز، ۴۵.۷۴ را در ستون وزن۷۵۰ از ایشان دریافت می‌کنیم.
وزن تبدیلی در اسناد خارجی
دقت کنید که ۷۵۰ عیاری است که در فاکتورهای داخل ایران استفاده می‌شود اما سندی که از دبی بیاید (اگر با دبی دادوستد داشته باشید) ممکن است برمبنای ۹۹۹.۹ باشد و در آن صورت:
(وزن x عیار) تقسیم بر ۹۹۹.۹
فاکتورهایی بر مبنای ۱۰۰۰ هم در دبی مرسوم است و اصطلاح Pure یا خالص را به‌کار می‌گیرند مثلا می‌گویند حسابِ Pure شما ۲ کیلوگرم بدهی.
سندی که از ترکیه می‌آید معمولا با عیار ۹۹۵ است و در آن، ستون وزن تبدیلی با عیار ۹۹۵ خواهد بود:
(وزن x عیار) تقسیم بر ۹۹۵
سندی که از کشور عراق بیاید بر مبنای عیار ۸۷۵ است.
پس وزن را در عیارِ آن طلا، ضرب کنید سپس تقسیم بر عیاری که می‌خواهید به آن برسید:
وزن ضرب در عیار؛ تقسیم بر عیار تبدیلی
